KESAN PANDEMIK COVID-19 TERHADAP PERNIAGAAN MAKANAN TRADISI YANG DIUSAHAKAN OLEH USAHAWAN PKS DAN BANTUAN KERAJAAN YANG DIPERLUKAN SEMASA PANDEMIK COVID-19 DI KOTA KINABALU, SABAH
THE PANDEMIC EFFECT OF COVID-19 ON TRADITIONAL FOOD BUSINESSES OPERATED BY SME ENTREPRENEURS AND CURRENTLY REQUIRED GOVERNMENT ASSISTANCE PANDEMIC COVID-19 IN KOTA KINABALU, SABAH
DOI:
https://doi.org/10.51200/ejk.v27i.3654Keywords:
COVID-19, impak, pengusaha makanan tradisi, langkah, bantuan kerajaanAbstract
Di Malaysia, makanan tradisi melambangkan satu identiti budaya dalam satu masyarakat. Malah, pelancong yang datang mengagumi keunikan dan kepelbagaian makanan tradisi yang dimasak oleh pelbagai kaum di Malaysia. Makanan tradisi merupakan salah satu sumber pendapatan yang diusahakan oleh penduduk tempatan di Malaysia. Namun, kehadiran wabak Corona Virus Diseases atau lebih dikenali sebagai COVID-19 telah melumpuhkan ekonomi negara Malaysia dan telah memberikan impak kepada para pengusaha Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS) makanan tradisi. Bagi mengekalkan keuntungan mereka dalam perniagaan, pelbagai langkah telah dilaksanakan oleh pihak kerajaan agar dapat memutuskan penularan wabak COVID-19 seperti Pelaksanaan Kawalan Pergerakan (PKP) yang mengehadkan pergerakan dan aktiviti ekonomi rakyat. Analisis kuantitatif dan kualitatif telah digunakan untuk menganalisis data 30 responden. Lokasi kajian ini dijalankan di daerah Papar, Sabah. Hasil kajian mendapati bahawa kesan yang paling mempengaruhi pengusaha PKS adalah kesan semasa pergerakan PKP (skor min purata 3.46), kesan terhadap lokasi strategik (skor min purata 2.44). Namun, bantuan daripada pihak kerajaan yang sangat diperlukan oleh pengusaha PKS adalah pakej rangsangan ekonomi prihatin (min=3.93), diikuti dengan mengambil pelbagai bantuan kerajaan (min=3.76). Walau bagaimanapun, tidak semua pengusaha PKS makanan tradisi mendapat bantuan kerana tidak menepati syarat yang ditetapkan oleh pihak kerajaan untuk memohon bantuan. Oleh itu, kajian ini melihat sejauhmana penularan wabak COVID-19 memberi kesan kepada pemasaran makanan tradisi dan
apakah langkah yang diperlukan oleh pengusaha PKS daripada pihak kerajaan. Penemuan kajian ini akan membantu pihak kerajaan untuk meningkatkan lagi bantuan kepada pengusaha PKS, terutamanya dalam memberikan kelonggaran syarat kepada pengusaha PKS (makanan tradisi) untuk membuat permohonan agar dapat memperoleh bantuan daripada pihak berkuasa.
References
Abdul Hadi Che Awang. (2020). Normal baharu: Ketupat palas ‘frozen’ hutan Kampung Laris ketika PKP. https://www.astroawani.com/berita-malaysia/
normal-baharu-ketupat-palas-frozen-hutan-kampung-laris-ketika-pkp-240821 Diakses pada 12 Disember 2020.
Ahmad Raflis, Suraiya Isyak & Mohd Abdullah Jusoh. (2020). The impact of Covid-19 Movement Control Order on SMEs’ businesses and survival strategies. Journal of Society and Space, 16(2), 139-150. DOI: 10.17576/geo-2020-1602-11
Arsiah Bahron. (2016). Penggunaan teknologi dalam IKS di Sabah: Faktor-faktor penghalang dan penggalak. Jurnal Kinabalu, 23, 68-79.
Ashraf Shaharudin. (2020). COVID-19: Sektor pertanian dan jaminan bekalan makanan. https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-sektor-pertanian-danjaminan-bekalan-makanan-236614 Diakses pada 13 Disember 2020.
Bernama. (1 Oktober 2020). Kawalan Rentas Daerah di Sabah Mulai 3 Okt. Diakses daripada https://www.bernama.com/bm/am/news.php?id=1885457 pada 13 Disember 2020
BH Online. (10 Mei 2020). COVID-19: Wuhan lapor jangkitan pertama dalam tempoh lebih sebulan. https://www.bharian.com.my/dunia/asia/2020/05/687441/covid-19-wuhan-lapor-jangkitan-pertama-dalam-tempoh-lebih-sebulan
Diakses pada 10 Disember 2020
Evan, I.B. (2020). Rituals in the time of COVID‐19: Imagination, responsiveness, and the human spirit. Fam Proc, 59, 912–921.
Florence Nervyn. (2020). Utusan Borneo. Sumbangan PKS kepada ekonomi negara terus signifkan. 21 September 2020. https://www.utusanborneo. com.
my/2020/09/21/sumbangan-pks-kepada-ekonomi-negara-terus-signifikan Diakses pada 10 Disember 2020
Hadisantoso, H. (1993). Makanan tradisional yang memiliki kandungan gizi dan keamanan yang baik. Prosiding Seminar Pengembangan Pangan Tradisional, Pejabat Kementerian Negara Urusan Pangan, Bulog, Jakarta.
Isabelle Leong. (2020). Astro Awani. COVID-19: Perintah Kawalan Pergerakan mulai 18 hingga 31 Mac. 16 Mac 2020. https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-perintah-kawalan-pergerakan-mulai-18-hingga-31-mac-pm-233914.
Diakses pada 11 Disember 2020.
Jamil Ahmad. (1993). Tinjauan tentang kekangan-kekangan dalam pelaksanaan sains KBSM di sekolah-sekolah menengah Negeri Kedah Darul Aman. Disertasi Sarjana (tidak diterbitkan). Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Junhairi Alyasa. (2020). Sinar Harian. Covid-19: Perintah Kawalan Pergerakan di seluruh negara bermula 18 Mac. 16 Mac 2020. https://www.sinarharian.com.my/article/74100/KHAS/Covid-19/Covid-19-Perintah-Kawalan-Pergerakandi-
seluruh-negara-bermula-18-Mac Diakses pada 14 Disember 2020
Kementerian Kewangan Malaysia. (2020). Bersama Menjana Ekonomi. http://cccovid19.mot.gov.my/assets/images/preview/PENJANA_booklet_FINAL_
(BM).pdf Diakses pada 13 Disember 2020
Konstantinos Syriopoulos. (2020). The impact of Covid-19 on entrepreneurship and SMES. Journal of the International Academy for Case Studies, 26 (2).
Maizatul Aqira Ishak, Baskaran Sithamparam & Nur Asyikin Aminuddin. (2020). Prihatin Pakej Rangsangan Ekonomi Prihatin Rakyat. Gabungan Persatuan-Persatuan Malaysia.
Marwanti. (1997). Menanamkan kebiasaan mengkonsumsi makanan tradisional sebagai ast budaya dan wisata boga. Jurnal Cakrawala Pendidikan, 2 (XVI), 95-100.
Moyer, J.B. (2011). The food police: Sumptuary prohibitions on food in the reformation. New York: Columbia University Press.
Murnaena Muhammad Nasir. (2020). My Metro. Covid-19: Perniagaan terjejas. 6 Mac 2020. https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2020/03/551783/covid-19-perniagaan-terjejas Diakses pada 11 Disember 2020.
My Metro. (27 April 2020). Kuasa niaga zaman digital. https://www.hmetro.com.my/bisnes/2020/04/571637/kuasai-niaga-zaman-digital. Diakses pada 12 Disember 2020.
Norsyafiqah Abd Bachik & Azizan Morshidi. (2017). Industri Kecil dan Sederhana di Malaysia. https://www.researchgate.net/publication/315456803_industri_kecil_dan_sederhana_ di_malaysia. Diakses pada 12 Disember 2020.
Portal Malaysia. (27 November 2020). Semakan GKP 2.0 Hari Ini, RM 3,000 Geran Khas Prihatin untuk mereka yang berkelayakkan. https://www.portalmalaysia.com/permohonan-geran-khas-prihatin-pks-mikro/ Diakses pada 14 Disember 2020.
Rafiq & Ghaddafi. (2018). Perusahaan keropok lekor makanan tradisi Melayu Terengganu. Jurnal Wacana Sarjana, 2(3),1-7.
SME.Corp Malaysia. (2019). Definisi IKS/PKS. Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan. Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan.
Suriati Ghazali & Colonius Atang. (2008). Pencarian dan penafsiran maklumat kualitatif dalam penyelidikan geografi: Pengalaman daripada kajian kesejahteraan wanita. Manusia dan Masyarakat, Siri Baru (Jilid 16), 156-179.
Utusan Borneo. (20 Ogos 2019). Golongan B40 Digalak Sertai PKS. https://www.utusanborneo.com.my/2019/08/20/golongan-b40-digalak-sertai-pks Diakses pada 12 Disember 2020.
Wawancara bersama informan 1 (Pengusaha PKS Kuih Sapit), pada 10 Disember 2020, bertempat di Kampung Kuala, Daerah Papar, Kota Kinabalu, Sabah.
Wawancara bersama informan 7 (Pengusaha PKS Tapai Manis), pada 11 Disember 2020, bertempat di Taman Pengalat Besar, Papar, Kota Kinabalu, Sabah.
Wawancara bersama informan 9 (Pengusaha PKS Keropok Lekor), pada 10 Disember 2020, bertempat di Kampung Benoni, Papar, Kota Kinabalu, Sabah.