SEJARAH PERBURUHAN: SISTEM PEREKRUTAN BURUH DI BORNEO UTARA 1881-1941

History of Labor: The Labor Recruitment System in North Borneo 1881-1941

Authors

  • Syaib Ahmed
  • Maureen De Silva

DOI:

https://doi.org/10.51200/jba.v6i1.3518

Keywords:

Sistem Perekrutan Buruh, Buruh Cina, Buruh Jawa, Buruh Tempatan, Syarikat Berpiagam Borneo Utara British (SBUB)

Abstract

Artikel ini mengulas tentang sistem perekrutan buruh yang dilaksanakan oleh Syarikat Berpiagam Borneo Utara British (SBUB) di Borneo Utara dari tahun 1881 sehingga tahun 1941. Apabila sistem perburuhan yang lebih teratur dan bergaji diperkenalkan, SBUB menghadapi krisis kekurangan tenaga kerja bagi menampung seluruh pengoperasian sektor ekonomi di Borneo Utara. Justeru, penguatkuasaan undang-undang telah membolehkan SBUB melaksanakan dasar imigrasi bagi menggalakkan kemasukan imigran-imigran dari luar. Oleh kerana SBUB sangat bergantung kepada penggunaan buruh Cina dan Jawa, maka sistem perekrutan buruh di Borneo Utara dilihat kompleks kerana melibatkan pihak pentadbiran SBUB, Kerajaan Kolonial luar dan agensi perekrutan. Kajian ini bertujuan menganalisis sistem perekrutan yang digunakan ke atas buruh Cina, buruh Jawa dan buruh tempatan dengan mengambil kira peranan kerajaan kolonial dan agensi perekrutan, sebagai badan yang mengawal selia seluruh organisasi perekrutan di Borneo Utara. Penulisan ini dibuat berdasarkan sumber yang diperoleh dari buku, artikel jurnal, internet dan sumber-sumber rasmi dari Arkib Negeri Sabah seperti akhbar British iaitu British North Borneo Herald (BNBH), fail-fail rekod Borneo Utara (North Borneo Central Archive, Miscellaneous Files Series) dan Warta Kerajaan Borneo Utara (Official Gazette).

References

Dokumen Arkib

British North Borneo Herald. Advertisement of the Labour Association. 2 January 1917. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Despatches (Court to Governor, 1918). Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Despatches (Governor to Chairman, 1918). Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Despatches (Governor to President, 1924). Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Government Gazette, Official Gazette 1916. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Government Gazette, Official Gazette 1940. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Hansard, House of Common Parliamentary Papers. HC Deb vol 151 cc 600-1. Coolie Labour in British North Borneo. 8 August 1905.

Hansard, House of Common Parliamentary Papers. HC Deb vol 149 cc 261-2. Chinese Coolies in British North Borneo. 11 July 1905.

Mary Chin. Unrecorded Chinese History Makes It in Book. Daily Express. 20 September 1998. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Microfilm. M396/82, C.O. 874. Indigenous Labour 1918-1929. (M396/82, C.O. 874. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

North Borneo Central Archive. File No. 497. Desertion by Husbands in the Native Villages. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

North Borneo Central Archive. File No. 1119. Javanese Labourers Memo RE Recruitment through A.D.E.K. Medan. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

North Borneo Central Archive. File No. 1183. Memorandum on Native Labour. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

North Borneo Central Archive. File No. 1201. Employment of Native by Estates. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

North Borneo Central Archive. File No. 1305. Shortage of Local Labour and Recruitment of Imported 1936-1940. Kota Kinabalu: Arkib Negeri Sabah.

Buku, Bab dalam Buku dan Jurnal

Campbell, P. (2012). Chinese Coolie Emigration to Canada. New York: Routledge Taylor and Francis Group.

De Silva, Maureen. (2009). Javanese Indentured Labourers in British North Borneo 1914-1932. Tesis Kedoktoran. University of London: Department of History, School of Oriental and African Studies.

De Silva, Maureen. (2019). Buruh Jawa di Borneo Utara: Satu Latar Belakang Sejarah. Dalam Eko Prayitno Joko et al., (eds.). Isu-isu Perburuhan dan Tenaga Kerja Indonesia di Sabah, Malaysia. Kota Kinabalu: Penerbit Universiti Malaysia Sabah. Hlm. 19-34.

De Silva, Maureen. (2011). Javanese Labour Migrants in British North Borneo, 1914-1932. Bumantara: Journal of Social and Poltical Development. Vol.1. No. 1. Hlm. 23-41.

De Silva, Maureen. (2014). Steamships, Waterways and Javanese Labour in British North Borneo, 1881-1941. Proceedings of the 1st International Maritime Conference (1st IMC2014). University Malaysia Sabah: Labuan International Campus. 21 October.

Kaur, A. (1998). Economic Change in East Malaysia: Sabah and Sarawak since 1850. New York: St. Martin’s Press.

Kaur, A. (1994). 'Hantu' and Highway: Transport in Sabah 1881-1963 Modern Asian Studies. Vol. 28. No. 1. Hlm. 1-49.

Khazin Mohd Tamrin. (1977). Orang Jawa di Selangor Kedatangan dan Penempatan, Jebat: Malaysian Journal of History, Politics and Strategic Studies. Vol. 7-8. Hlm. 68-85.

Md Saffie Abdul Rahim. (2002). Jepun di Borneo Utara: Migrasi dan Kegiatan Ekonomi 1884-1941. Kota Kinabalu: Universiti Malaysia Sabah.

Mohd Isa Othman. (2002). Sejarah Malaysia (1800-1963). Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Niew Shong Tong. (1969). The Population Geography of the Chinese Communities in Malaysia, Singapore and Brunei. Doctor Philosophy Thesis. England: University of London.

Ochiltree, I. (2004). Mastering the Sharecroppers: Land, Labour and the Search for Independence in the US South and South Africa. Journal of Southern African Studies. Vol. 30. No. 1. Hlm. 41-61.

Purcell, V. (1997). Orang-orang Cina di Tanah Melayu. Terj. Johor: Penerbit Teknologi Malaysia.

Reany Koton & De Silva, Maureen. (2018). Sebab-musabab Pengrekrutan Buruh Peribumi di Estet Perladangan Borneo Utara (1881-1942). Dalam Eko Prayitno Joko (eds.). Deksripsi Mengenai Sabah daripada Pelbagai Perspektif. Kuala Lumpur: Institut Terjemahan & Buku Malaysia. Hlm. 63-80.

Rutter, O. (1922). British North Borneo an Account of its History, Resources and Native Tribes. London, Bombay, and Sydney: Constable and Co., Ltd.

Spaan, E. (1994) Taikongs and Calos: The Role of Middleman and Brokers in Javanese International Migration, The International Migration Review, Vol. 28, No. 1. Hlm. 93-113.

Tregonning, K. G. (2007). Under Chartered Company Rule North Borneo 1881-1946. Kuala Lumpur: Synergy Media.

Vincent J. H. Houben, J, Thomas Lindblad, et al. (1999). Coolie Labour in Colonial Indonesia. A Study of Labour Relations in the Outer Islands, c. 1900-1940. Wiesbaden: Harrassowitz.

Wong Tze Ken, Danny. (1998). The Transformation of an Immigrant Society a Study of the Chinese of Sabah. United Kingdom: Asean Academic Press Ltd.

Wong Tze Ken, Danny. (1999). Chinese Migration to Sabah before the Second World War, Archipel. Vol 58. Hlm. 131-158.

Wong Tze Ken, Danny. (2005). Historical Sabah: The Chinese. Kota Kinabalu: Natural History Publication (Borneo).

Published

2021-10-26

How to Cite

[1]
Ahmed, S. and De Silva, M. 2021. SEJARAH PERBURUHAN: SISTEM PEREKRUTAN BURUH DI BORNEO UTARA 1881-1941: History of Labor: The Labor Recruitment System in North Borneo 1881-1941. Jurnal Borneo Arkhailogia (Heritage, Archaeology and History). 6, 1 (Oct. 2021), 91–105. DOI:https://doi.org/10.51200/jba.v6i1.3518.
Total Views: 630 | Total Downloads: 853